پرورش بلدرچین

در کشورهای مختلف دنیا سالها است که پرورش بلدرچین بصورت یکی از شاخه های صنعت پرورش طیور تجلی پیدا کرده و فارم های بزرگی در بسیاری از کشورها برای این منظور بوجود آمده است. در کشور ما نیز از دیر باز پرورش بلدرچین شروع شده ودر تهران ودر بعضی از استانهای کشور فارم های پرورش بلدرچین سالهاست که به امر تولیدگوشت و تخم بلدرچین پرداخته اند ودر بعضی از فروشگاههای مواد پروتئینی می توان گوشت وتخم بلدرچین را که برای فروش در بسته بندیهای مناسب عرضه شده است مشاهده نمود.

انواع بلدرچين هاي ژاپني

بلدرچين ژاپني در زير كلاس Aves رده Japonica  قرار مي گيرد از اين رو به اسم Coturnix Jponica خوانده مي شود.

به طور كلي جايگاه بلدرچين در طبقه بندي بر اساس آنچه ذكر شد به شرح زير است:

Phylum: Chordadta

Sub Phylum: Vertebre

Class: Aves

Order: Califormes

Family: Phasianidae

Genus: Corturnix

Sub Species: Japonica

 بلدرچین غذای کامل وصدرصد انرژی زا می باشد

 سرشار از آهن ـ کلسیم ـ ویتامینهای B6-B12-E-A و آمینو اسیدهای ضروری  موثر در درمان بیماری های :
عصبی ـ کم خونی ـ فشار خون ـ ناتوانیهای جنسی ـ بی خوابی ـ آسم و...
مناسب برای رشد کودکان
مقایسه تخم مرغ با تخم بلدرچین:
میزان آهن موجود در تخم بلدرچین 5/7 برابر -فسفر 5 برابر- و ویتامین B12 پانزده برابر یک تخم مرغ است

مشخصات ظاهری

در هر دو جنس لکه های تیره قهوه ای زرد مایل به قرمز و کرم در پشت زیر شکم سینه و پهلوها وجود دارد. در جنس ماده این لکه های رنگی کم تر قابل مشاهده می باشند ولی در جنس نر ناحیه سینه قرمز متمایل به قهوه ای بوده و کامل مشهود است . با استفاده از این ویژگی ظاهری می توان جنس بلدرچین را در سن حدود ۳ هفتگی مشخص نمود.

کباب بلدرچین :
گوشت بلدرچین را به مدت چندساعت در آب پیاز یا آب لیمو گذاشته وسپس ان را با حرارت کم وبه مدت ۱۵دقیقه در روی حرارت کم کباب کرده تا خوب قرمز شود وجهت تزئین آن می توانید از تخمهای آب پز آن همراه با دیگر سبزیجات استفاده کنید.

تخم آبگوشت پز بلدرچین:
تعدادی تخم بلدرچین را پس از شستن وتمیزن کردن در ظرفی که در آن هر نوع گوشت و آب گوشتی را می خواهید بپزید بریزید وبگذارید همراه گوشت وآبگوشت پخته شود وپس از پختن گوشت و آبگوشت و آماده شدن تخم های بلدرچین را جدا کرده پوست آنرا کنده و از طعم خوب ومطبوع آن لذت ببرید.

نکاتي پيرامون پرورش صنعتي بلدرچين

وجود ويژگي هاي مناسب همچون رشد سريع ، بلوغ زودرس ، توليد تخم بالا ، کوتاهي فاصله ميان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشي در واحد سطح ، ارزان بودن جيره مصرفي ، حساسيت کم نسبت به بعضي از بيماري هاي طيور ، قيمت بالاي توليدات که شامل گوشت و تخم مي باشد و به خصوص بازگشت سريع سرمايه سبب شده است تا بلدرچين به عنوان يک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقي شده و علاقمندان زيادي به پرورش صنعتي اين پرنده روي آورند .
مهمترين نکاتي که سبب صنعتي شدن پرورش اين پرنده شده است به شرح زير مي باشد :

۱ – ميزان رشد سريع : ميزان رشد اين پرنده در حدود ۵/۳ برابر سريعتر از ديگر طيور اهلي مي باشد .
۲ – بلوغ جنسي سريع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگي بلدرچين هاي ماده در پيک توليد هستند .
۳ – توليد تخم بالا : در صورت پرورش صحيح ، اين پرندگان در سال اول توليد توانايي توليد ۲۶۰ تخم را دارا مي باشند .
۴ – کوتاه بودن فاصله ميان نسل ها : توان بلدرچين در توليد ۴ – ۳ نسل در سال اول توليد اين امکان را براي محققين فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده اي آزمايشگاهي استفاده نمايند .
۵ – دوره انکوباسيون کوتاه : جوجه کشي تخم اين پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول مي کشد .
۶ – تراکم بالاي پرورش : با توجه به اينکه جثه اين پرنده کوچک و نيز به سطح آبخوري و دانخوري کمتري احتياج دارد در مقايسه با ديگر پرندگان تعداد پرنده بيشتري در واحد سطح ميتوان پرورش داد .
۷ – واکسيناسيون کمتر : با توجه به اينکه گونه هاي بلدرچين در برابر برخي از بيماري هاي رايج طيور حساسيت کمتري دارند در نتيجه به واکسيناسيون کمتري احتياج دارند .

 ۸ – برگشت سريع سرمايه : با توجه به اينکه سن بلوغ بلدرچين ۵۰ – ۴۰ روزگي مي باشد در نتيجه مي توان گوشت و تخم اين پرنده را سريع به بازار عرضه نمود .
۹ – ارزش غذايي بالاي گوشت و تخم بلدرچين

در کشور ما بعد از انقلاب براي اولين بار پرورش بلدرچين در استان يزد آغاز گرديد که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتي ، بسته بندي و جوجه کشي اداره مي گردد .

 جوجه کشي :
تخمگذاري بلدرچين ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پايان مي پذيرد که بر اساس فصل ، شرايط آب و هوائي و برنامه کاري جمع آوري تخم ها چندين بار در طول اين مدت صورت مي پذيريد . دماي مناسب محل ذخيره سازي تخم ها ۵/۱۵ – ۵/۱۲ درجه سانتيگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % مي باشد که اين شرايط براي ذخيره تخم ها در مدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر بايد تخم هاي آلوده را به وسيله کاغذ سمباده يا پارچه پشمي سفت به آرامي تميز و در محلول گرم ( ۳/۴۳ درجه سانتيگراد ) ضدعفوني کرد . سپس آنها را در دماي ۱/۲۱ درجه سانتيگراد و رطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقيقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسيم و ۴۰ سي سي فرمالين گازدهي مي نمايند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار مي دهند .

 پرورش جوجه :
دماي آغازين جهت پرورش جوجه بلدرچين در زير مادر مصنوعي و در بالاي سر جوجه ۳۵ درجه سانتيگراد مي باشد که اين دما هر چهار روز يک بار ۸/۲ – ۵/۲ درجه کاهش مي يابد تا به ۲۱ درجه سانتيگراد برسد . معمولا براي هر جوجه ۱۵۰ سانتيمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگي در نظر مي گيرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتيجه خوبي را در بر خواهد داشت . براي جوجه بلدرچين ها تا سن ۳ هفتگي ۲ سانتي متر دانخوري و ۱ سانتي متر آبخوري به ازاء هر قطعه در نظر مي گيرند . در دو هفته اول نوررساني ۲۴ ساعته مي باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش مي يابد .

 پرورش نيمچه :
معمولا از دو روش براي پرورش بلدرچين استفاده مي شود : ۱ – بستر ۲ – باتري که اخيرا مورد استفاده قرار مي گيرد که داراي مزايايي همچون تعداد جوجه بيشتر در واحد سطح ، نيروي کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پيشگيري و استفاده بهتر از سطح مي باشد .
دماي مورد نياز نيمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتيگراد مي باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگي که بلدرچين ها به قفس هاي تخمگذاري منتقل مي شوند بهره مي برند . براي رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از يکديگر پرورش داده مي شوند . در اين سن در بستر به ازاء هر نيمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتيمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر مي گيرند . براي هر جوجه ۳ – ۵/۲ سانتيمتر دانخوري و ۲ – ۵/۱ سانتيمتر آبخوري در نظر مي گيرند . در صورت استفاده از آبخوري نيپل ، هر نيپل براي ۱۵ پرنده در نظر گرفته مي شود .

 پرورش بلدرچين مادر :
در حالت تجاري بلدرچين ها در قفس هاي توري به ظرفيت ۲۰ تا ۳۰ و حتي ۴۰ بلدرچين پرورش داده مي شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچين ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتيمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته مي شود . مقدار فضاي دانخوري ۳ – ۵/۲ سانتيمتر به ازاء هر قطعه مي باشد . مقدار فضاي آبخوري معمولا عامل محدود کننده اي در سيستم قفس نيست . قفس ها معمولا تا ۸ رديف نصب مي شوند . سن فروش بلدرچين ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگي مي باشد .
نويسنده: مهندس حبيب اله زارع

اصول نگهداری و پرورش بلدرچین

پرورش بلدرچين :

افرادي كه علاقمند به پرورش بلدرچين جهت نوليد گوشت باشند  بايد جوجه هاي آن را خودشان توليد و تكثير نمايند .زيرا محلي در ارتباط    با توليد انبوه جوجه بلدرچين و يا كارخانه جوجه كشي ويژه بلدرچين فعلا وجود ندارد . جهت ايجاد تاسيسات مربوط به پرورش بلدرچين نيز محلي  را كه داراي آب ، برق  و راه بوده وجاي خلوت باشد بايد انتخاب كرد  همچنين داراي امكانات لازم نسبت به حمل محصولات توليدي  به بازار باشد و از طرفي به دليل ايجاد بوي نامطبوع و جذب مگس در محلي خارج و دور از محل سكونت پروزرش داده شود . به همين دليل نياز به ايجاد سالن هاي جداگانه جهت پرورش مولدين و جوجه ها و تاسيسات مي باشد اين واحدها را مي توان بر اساس ظرفيت شان به صورت مجزا و يا بصورت واحد هاي جداگانه داخل يك ساختمان ايجاد كرد

پرورش بلدرچين :

افرادي كه علاقمند به پرورش بلدرچين جهت نوليد گوشت باشند  بايد جوجه هاي آن را خودشان توليد و تكثير نمايند .زيرا محلي در ارتباط    با توليد انبوه جوجه بلدرچين و يا كارخانه جوجه كشي ويژه بلدرچين فعلا وجود ندارد . جهت ايجاد تاسيسات مربوط به پرورش بلدرچين نيز محلي  را كه داراي آب ، برق  و راه بوده وجاي خلوت باشد بايد انتخاب كرد  همچنين داراي امكانات لازم نسبت به حمل محصولات توليدي  به بازار باشد و از طرفي به دليل ايجاد بوي نامطبوع و جذب مگس در محلي خارج و دور از محل سكونت پروزرش داده شود . به همين دليل نياز به ايجاد سالن هاي جداگانه جهت پرورش مولدين و جوجه ها و تاسيسات مي باشد اين واحدها را مي توان بر اساس ظرفيت شان به صورت مجزا و يا بصورت واحد هاي جداگانه داخل يك ساختمان ايجاد كرد .

سمت و سوي سالن ها از نظر آفتابگير بودن مهم و با اهميت مي باشد     مثلا در مناطق گرمسير قسمت طولي سالن ها بايد در جهت شرق و غرب ساخته شود . اگر سايبان ساختمان هم مقداري طولاني در نظر گرفته شود از افزايش دماي داخل سالن در فصل تابستان كاسته خواهد شد زيرا در اين فصل خورشيد مدار عمودي را طي مي كند . اما در مناطق سردسير طول سالن در جهت شمال و جنوب ساخته مي شود با اين كار سالن ها در فصل زمستان آفتاب گير خواهند شد .

بادگير بودن ، ارتفاعات و كناردريا  محلي مناسب براي پرورش بلدرچين محسوب نمي گردد . مكان پرورش را مي توان بصورت بسته و باز ساخت . داخل سالن پرورش بر اساس برنامه و نحوه پرورش (داخل قفس و يا كف سالن ) ، ظرفيت جوجه ريزي در نظر گرفته شده و سرمايه موجود پرورش دهنده و ... آماده سازي مي گردد . اگر پرورش در كف سالن     مد نظر باشد از بستر استفاده مي شود  در اين سيستم ارتفاع بستر در فصل تابستان 5 – 3 سانتيمتر و در فصل زمستان 8 – 5 سانتيمتر در نظر گرفته شده و با كاه ، تراشه نجاري ، پوسته برنج و يا خاك اره مي پوشانند .  درجه حرارت مطلوب در پرورش بلدرچين بالغ مابين 27 – 21   درجه سانتي گراد مي باشد . سيستم نگهداري در قفس در انواع مختلف ( پرورش نيمچه گوشتي – تخمگذار – و ... ) متداول مي باشد كف قفس  را مي توان در اندازهاي مختلف  ( 25* 15 ، 20 * 15 ، 15 * 15 )   انتخاب كرد اما ارتفاع بايد بين 17 – 15 سانتي متر باشد . در قفس هاي    با ابعاد ذكر شده مي توان 4 – 2 بلدرچين نگهداري كرد . در ابعاد كوچك يك نر و يك ماده ، اما در ابعاد بزرگ بازاء 3 – 2 بلدرچين ماده   يك بلدرچين نر مناسب مي باشد .

 در قفس هاي سيستم آپارتماني ، جهت جمع آوري فضولات ، قسمت تحتاني هر قفس با كف فلزي پوشانده مي شود ، فضولات جمع شده يا بصورت اتوماتيك و يا بصورت دستي تخليه و پاك سازي مي شود . در قفس هاي تيپ كاليفرنيا ، مدفوع مستقيما به كف سالن ريخته و در آنجا جمع مي شود تخليه مستمر فضولات توليد شده از نظر تهويه و تامين هواي  پاكيزه داخل سالن موثر است .

شبكه هاي كف قفس در هر نوع آن بايد به ابعاد 5/1 – 1  سانتي مترواما شبكه سقف و ديواره ها  4 * 5/2 و يا 5 * 2  سانتي متر بهتر است . جهت سرازير شدن تخم ها ، كف بايد با زاويه 15 درجه ساخته مي شود  به منظور جلوگيري از شكستن تخم ها در اثر برخورد با جدار شبكه فلزي، سرتاسر شبكه محل تجمع تخم ها با ابر پوشانده مي شود . اين عمل در جلوگيري از شكسته شدن تخم ها بسيار  مفيد مي باشد . پرورش بلدرچين بصورت گروههاي بزرگ نيز در داخل قفس امكان پذير مي باشد ، اما تراكم آنها نبايد از 50 قطعه بيشتر باشد . جهت اجراي  اين روش ابعاد مختلف قفس بر اساس تعداد بالدرچين بشرح ذيل اشاره    مي گردد .

بازاء هر 25 قطعه بلدرچين = 30*60*60

بازاء هر 50 قطعه بلدرچين = 30*120*60

بمنظور كنترل و جلوگيري  از امكان جست و خيز و پرواز و ايجاد زخم  ارتفاع قفس ها نبايد بيشتر  از cm  30    باشد.

۹ خاصیت جالب تخم بلدرچین

۹ خاصیت تخم بلدرچین

۱- تخم بلدرچین باعث ایجاد متابولیسم بهینه در سلولهای بدن می‌شود و بهترین نوع پروتئین و چربی را دارد.

۲- تخم بلدرچین برای با هوش شدن جنین در دوران بارداری بسیار مؤثر است.

۳- تخم بلدرچین موجب بهبود اشتها در اطفال کم اشتها شده ومناسب برای سنین رشد کودکان ونوجوانان است.

۴- تخم بلدرچین به تنظیم سیکل خواب کمک میکند.

۵- تخم بلدرچین سبب افزایش مقاومت کلی بدن میشود.

۶-تخم بلدرچین در تنظیم سیستم عصبی، قلبی و گوارشی و درمان بیماری تشنج مؤثر است.

۷-تخم بلدرچین برای افراد مسن بسیار مفید است و سبب استحکام عضلات و استخوان‌ها میشود.

۸- تخم بلدرچین سبب بهبود میل و توان جنسی میشود.

۹- تخم بلدرچین حساسیت ایجاد نمیکند.

جنبه‌های دارویی و درمانی تخم بلدرچین

۱- تخم بلدرچین برای درمان بیماری‌های کبدی، کلیوی، کم خونی، آسم، سل، ناتوانی جنسی، استرس و بازسازی بدن پس از جراحی یا زایمان توصیه میشود.

۲-مصرف تخم بلدرچین در مادران شیرده باعث منظم شدن سیستم عصبی، قلبی و گوارشی بدن و افزایش شیر میشود.

۳-مصرف تخم بلدرچین به دلیل حجم کم و میزان بالای پروتئین آن برای ورزشکاران بخصوص بدنسازان عزیز توصیه میشود.

۴- تخم بلدرچین به دلیل کامل بودن و نداشتن هیچ تأثیر سوئی بر شیر خواران به عنوان بهترین مکمل دوران شیردهی توصیه میشود.

۵- ماسک سفیده تخم بلدرچین همراه عسل (برای پوستهای چرب و زرده با عسل برای پوستهای خشک) باعث طراوت و شادابی و رفع چین و چروک و لکههای پوست میشود.

فواید تخم بلدرچین برای افراد میانسال و بالای ۴۰ سال

جذب انواع ویتامین های بدن با افزایش سن بسیار کم می شود از این رو مصرف تخم بلدرچین به افراد بالای ۴۰ سال، برای بالا بردن مواد معدنی و ویتامین های بدن و جلوگیری از کارافتادگی زودرس و پیشگیری از سرطان توصیه می شود.

تخم بلدرچین در افراد پیر و مسن سبب تجدید قوای از دست رفته خواهد شد. در چین و ژاپن، بچه‌ها هر روز قبل از رفتن به مدرسه یک تخم بلدرچین می‌خورند.